Psikologët kërkojnë dhe studiojnë proceset mendore dhe sjelljen e njerëzve si individë ose në grup dhe e aplikojnë këtë njohuri për të promovuar përshtatjen dhe zhvillimin personal, social, edukativ apo profesional.

Planifikon dhe zhvillojnë teste për të matur karakteristika mendore, fizike si inteligjenca, aftësitë, zotësitë, potencialin, etj. dhe vlerëson rezultatet duke ofruar sugjerime; Analizon efektin trashëgues, social, profesional dhe faktorë të tjerë tek mendimet dhe sjelljet individuale; Bën këshillim ose intervista terapeutike me individë apo grupe dhe ofrojnë shërbime të ndjekjes së rastit; Mban kontaktet e duhura, si për shembull ato me anëtarët e familjes, autoritetet shkollore apo punëdhënësin dhe rekomandon zgjidhje të mundshme apo trajtime të problemit; Studion faktorët psikologjikë në diagnostikimin, trajtimin dhe parandalimin e sëmundjeve mendore dhe emocionale ose të çrregullimeve të personalitetit, si dhe referon tek specialistët e fushës; Përgatit artikuj dhe raporte akademike; Formulon teste arritjeje, diagnostikuese dhe parashikuese për t’u përdorur nga mësuesit në metodat e planifikimit dhe përmbajtjen e udhëzimeve; Zhvillon anketa dhe bëjnë studime për punë të ndryshme, grupe pune, moralin, motivimin, mbikëqyrjen dhe menaxhimin e punonjësve; Zhvillon teori, modele dhe metoda që të interpretojnë dhe të përshkruajnë sjelljen e njerëzve; Bashkëpunon me akademikë, ekspertë dhe aktorë të tjerë.

Të njohë mirë fushat e motivimit, këshillimit, psikologjinë e të mësuarit, psikologjinë klinike etj. Faktorët e ndryshëm që ndikojnë në procesin e zhvillimit dhe të frenimit të personalitetit.

Të ofrojë konsultime, këshillime dhe mbështetje emocionale për të ndihmuar individin në aspektin e sjelljes dhe aktivitetin e vet. Të ndikojë në rritjen dhe zhvillimin e potencialeve aktive të tyre dhe të kenë shëndet të mirë mendor. Të njihet me dukuritë dhe rastet psikologjike, të vëzhgojë, përcjellë, anketojë, vlerësojë, ndërhyjë, këshillojë, ofrojë shembuj të ndryshëm dhe propozojë alternativa. Të lehtësojë kalimin e gjendjeve dhe situatave psiko-emocionale, tejkalimin e frikës, ankthit dhe pasigurisë në situata e momente të caktuara. Të identifikojë dhe parandalojë probleme të ndryshme, si dhe të programojë ndërhyrje dhe shërbime të nevojshme. Të ndihmojë individin ta njohë, kuptojë dhe pranojë veten, dinjitetin e vet duke e orientuar në shfrytëzimin e mundësive për përparimin e vazhdueshëm.

Psikologu angazhohet në kuadrin e marrëdhënieve kontraktuale me punëdhënësin apo mund te vetëpunesohet. Psikologu mund të punojë në një larmi mjedisesh profesionale: në institucione arsimore, në institucione të shërbimeve sociale, në ndërmarrje private në pozicione që kanë të bëjnë shumë me komunikimin me njerëz etj. Duhet patur kujdes për mjediset dhe pozicionet, ku kërkohet pajisja me licencë.