Trajner sportiv
Kodi Shqiptar i Profesionit
3422.16
Fusha Profesionale
Sipas klasifikimit ISCO 2008
Punonjës në sporte dhe palestra (ISCO 342)
Fusha Ekonomike
Sipas klasifikimit NACE Rev. 2
Aktivitete sportive, argëtuese dhe çlodhëse (NACE 93)
Fjalë Kyçe
Sport, trajner, stërvitje.
Përshkrim i përgjithshëm
Trajneri realizon programe stërvitore për veprimtari sportive, për parandalimin e problemeve shëndetësore dhe promovimin e shëndetit të mirë. Ai këshillon, motivon dhe përditëson atletët, individualisht ose në ekip, në mënyrë që të përmirësojë ecurinë e tyre sportive dhe mirëqenien e tyre. Ai përgatit programet për të optimizuar performancën muskulore, teknike dhe mendore. Si në sportet garuese, ashtu edhe në sportet amatore, ai përballet me njerëz të moshave dhe motivimeve të ndryshme. Instruktori sportiv merret me mësimin e një ose më shumë veprimtarive sportive për grupe ose individë, që stërviten për qëllime amatore ose për mirëqenie personale. Ndërsa trajneri është përgjegjës për menaxhimin e përgatitjes fizike dhe psikologjike të sportistëve ose ekipeve. Dallimi midis këtyre dy profesioneve shpesh nuk është shumë i qartë, për këtë arsye ndodh që ata të ushtrojnë veprimtaritë e të dyja disiplinave. Në kontekstin e klubeve ose ekipeve sportive, trajneri mund të marrë pjesë në identifikimin e talenteve, kur i kërkohet.
Veprimtaritë / Përgjegjësitë kryesore
Trajneri sportiv duhet të jetë në gjendje të planifikojë stërvitje individuale dhe në grup dhe këtu përfshihen këto veprimtari: vlerëson kushtet fizike dhe shëndetësore të sportistëve dhe potencialin e tyre; vlerëson kërkesat e veçanta të disiplinës sportive në raport me gjendjen fizike të sportistëve; vendos objektiva të qartë dhe të saktë mbi performancën që do të arrihet në një afat të shkurtër, të mesëm dhe të gjatë, në varësi të mundësive të secilit individ; zhvillon plane progresive të përgatitjes fizike në nivelin kolektiv ose individual; planifikon ushtrime fizike dhe teknike duke matur vështirësitë dhe duke kërkuar variante të reja; përcakton metodologjitë e stërvitjes duke zhvilluar strategji dhe taktika të lojërave; kontrollon rezultatet rregullisht, duke përshtatur gradualisht ushtrimet; harmonizon cilësitë individuale dhe krijon lidhje midis anëtarëve të ekipit duke trajtuar edhe elementë të konfliktit në grup, që mund të jenë të pranishëm. Trajneri sportiv duhet të jetë në gjendje të zhvillojë stërvitje dhe këtu përfshihen këto veprimtari: cakton ushtrime dhe plane pune; kontrollon zbatimin e saktë të planit të stërvitjes; mbikëqyr dhe verifikon kohën e realizimit të ushtrimeve; mbështet dhe motivon atletët; analizon rezultatet e arritura nga atletët në lidhje me programin, duke vlerësuar nevojën për ndryshime të vazhdueshme në planin fillestar të stërvitjes. Trajneri sportiv duhet të jetë në gjendje të promovojë pjesëmarrjen e sportistëve në kampionate ose gara sportive dhe këtu përfshihen këto veprimtari: bashkërendon punën e tij me teknikë të tjerë profesionistë dhe figura profesionale menaxheriale në mënyrë që të zhvillojnë dhe zbatojnë strategji marketingu dhe promovimi për qendrën dhe veprimtaritë sportive; planifikon pjesëmarrjen në kampionate dhe gara; zhvillon strategji dhe taktika të lojërave/garave; përgatit organizimin për pjesëmarrje në kampionate dhe gara.
Njohuritë e nevojshme
Disiplinat sportive, anatomi njerëzore; elementët e biomekanikës; dietologji; elementë të fiziologjisë; mjekësia rehabilituese; njohuri pedagogjike; njohuri të ndihmës së parë; psikologji sportive; higjienë sportive; metodat e organizimit të ngjarjeve sportive; metodat dhe didaktika e veprimtarive sportive; metodologjitë e rekrutimit; rregulloret e ngjarjeve sportive; mënyrat e funksionimit të organizimit sportiv; parimet e etikës sportive; rregulloret sportive; teknikat e stërvitjes sportive; teknikat e stërvitjes (coaching).
Aftësitë profesionale dhe cilësitë e nevojshme
Të zbatojë kritere për vlerësimin e potencialit dhe performancës sportive. Të zbatojë teknikat e vlerësimit të performancës sportive. Të zbatojë teknikat e planifikimit të veprimtarisë së përgatitjes sportive. Të zbatojë teknikat për përcaktimin e dietave sportive. Të zbatojë teknikat e menaxhimit të dinamikës në grup. Të zbatojë teknikat e përgatitjes atletike. Të zbatojë teknikat për vlerësimin gjendjen fizike të atletit. Të zbatojë teknikat motivuese. Të përdorë mjete për përgatitjen fizike. Të zbatojë taktikat e lojës. Të zbatojë teknikat e planifikimit të veprimtarisë sportive.
Konteksti i ushtrimit të profesionit
Instruktori punon në qendra sportive ose palestra, ndërsa trajneri zakonisht punon për klube ose ekipe sportive. Në varësi të përmasave të klubit / ekipit / atletit dhe nivelit të tij të përgatitjes, instruktori / trajneri mund të punojë me kohë të plotë ose të pjesshme, si i punësuar ose me kontratë konsulence si profesionist i lirë. Trajneri në përgjithësi gëzon autonomi në zgjedhjen e mjeteve të stërvitjes dhe në organizimin e punës së tij, bashkëpunon ngushtë me teknikë të tjerë profesionistë, të bashkërenduar përgjithësisht nga ai dhe me figura të tjera profesionistësh të nivelit menaxherial në mënyrë që të hartojnë dhe zbatojnë strategji marketingu dhe promovimi të qendrës dhe veprimtarive sportive.

Kërkesat për hyrje në profesion

Nevojitet kualifikim i lëshuar nga një federatë kombëtare sportive e disiplinës specifike me të cilën merret (trajneri pothuajse gjithmonë vjen nga sistemi sportiv, pasi e ka ushtruar atë sportin në një nivel të mirë). Një diplomë nga universitetet ose fakultetet e sporteve ose në shkencat motorike mund të jetë e preferueshme.

Kualifikimet e nevojshme profesionale

Kualifikime profesionale në nivelin III të KSHK-së. Për nivelet e ndryshme të ndërlikueshmërisë që mund të ketë ky profesion, dhe për karakterin ndërdisiplinor që marrin veprimtaritë motorike dhe sportive, këshillohet një formim i arsimit të lartë. Trajneri duhet në çdo rast të marrë licencën nga federatat sportive kombëtare të regjistruara. Kurse të mëtejshme profesionale mund të merren përmes diplomës në shkencat motorike me orientim edukativ, ose diplomës së specializuar në shkencat teknike dhe veprimtarive fizike deri në masterin pasuniversitar për veprimtari fizike.

Institucionet ofruese të kualifikimit profesional
Shkollat e Mesme të Mjeshtërisë Sportive. Universitete publike e private, fakultetet e sporteve. Federatat Kombëtare të disiplinave të ndryshme.
Perspektiva e profesionit / Vendet e punës të shpalluara
Kërkesa për këtë profesion është e përhershme.
Mundësitë për karrierë
Në përgjithësi, pas disa viteve në nivel fillestar ndihmës-trajner dhe me kualifikimet përkatëse të nevojshme për licencim, mund të vijë rritja profesionale drejt pozicioneve trajner apo drejtues sportiv në klube dhe institucione.
Adresa të dobishme
www.sporti.gov.al; www.arsimi.gov.al; www.financa.gov.al; www.puna.gov.al; www.njoftime.com; www.duapune.com; www.profesionisti.al; www.karriera.al